Czego jeszcze możecie nie wiedzieć o nietoperzach
Scenariusze i ćwiczenia

Czego jeszcze możecie nie wiedzieć o nietoperzach

Ssaki Karpat
Cel:

Utrwalenie i poszerzenie wiedzy o nietoperzach.

Treść:

Dzieci uzupełniają tekst słowami z podanej puli wyrazów do wyboru.

Wiek:
10 - 14
Przedmiot:
Biologia
Potrzebne materiały:

Karty pracy nr 15 i 16, długopisy

Instrukcja postępowania

  1. Przygotuj po jednym egzemplarzu karty pracy nr 15 dla każdego ucznia i po jednym egzemplarzu karty pracy nr 16 dla każdej pary uczniów.
  2. Zadaniem uczniów jest uzupełnienie tekstu z karty pracy nr 15 poprzez wybranie odpowiednich słów z karty pracy nr 16.
  3. Sprawdź zadanie wspólnie z dziećmi i porozmawiajcie na temat cyklu życiowego, roli nietoperzy w przyrodzie oraz konieczności ich ochrony.

Informacje dla nauczycieli

Artykuł Wściekłe nietoperze – fakty i mity można znaleźć na stronie PTOP Salamandra, http://salamandra. org.pl/component/content/article/40-nietoperze/1203-wsciekle-nietoperze.html. Ze strony OTON można z kolei pobrać Poradnik ochrony nietoperzy, https://nietoperze.pl/poradnik-ochrony--nietoperzy/. Na strychu w Szkole Podstawowej nr. 1 w Brennej działa, udostępnione dla turystów, małe Obserwatorium Nietoperzy, https://www.facebook.com/profile.php?id=100057303227573.
Strony internetowe dostęp 06.06.2022 r. [przyp. red.]).

Rozwiązanie

Nietoperze są niewielkimi ssakami doskonale przystosowanymi do latania. Swój specyficzny sposób latania zawdzięczają błonie lotnej zwanej także patagium.

Nietoperze są aktywne w ciemności i orientują się w terenie za pomocą echolokacji. Wydają krótkie dźwięki za pomocą pyszczka lub nosa. Dźwięki te nie są zazwyczaj słyszalne dla człowieka. Nazywamy je ultradźwiękami. Przetwarzając i oceniając swoje echo, nietoperze potrafią określić własne położenie w przestrzeni, a także odległość od przeszkody fizycznej, jej wielkość i kształt. Sonar nietoperza jest tak czuły i niezawodny, że na przykład gacek brunatny potrafi odróżnić szczegół wielkości 0,6 mm z odległości pół metra.

Karpackie gatunki nietoperzy są wyłącznie owadożerne. W ciągu jednej nocy zjadają ilość owadów równą jednej trzeciej ich wagi ciała. Kolonia 800 osobników nietoperzy może złapać nawet 55 000 owadów w ciągu jednej nocy! Nocek rudy, który żywi się głównie komarami, może ich złapać około 7 000 w trakcie jednej nocy. Nietoperze w istotny sposób regulują liczebność nocnych owadów. Odchody nietoperzy – guano – są wykorzystywane przez inne zwierzęta jaskiniowe.

Nietoperze spędzają zimę w schronieniach, głównie w różnego rodzaju dziuplach, szczelinach czy jaskiniach. Podczas hibernacji zimowej temperatura ich ciała spada do 1–10 °C, puls spada do 40 uderzeń na minutę, a liczba oddechów waha się między 5–20 na minutę. Pora przebudzenia wiosennego zależy od temperatury i światła. Nietoperze łączą się w pary jesienią, ale do zapłodnienia dochodzi dopiero wiosną następnego roku. Zwykle wydają na świat jedno (lub czasami dwa) młode.

Nietoperze żyją na naszej planecie od około 60 milionów lat, obecnie jednak prawie jedna czwarta z ponad 1300 gatunków nietoperzy żyjących na świecie jest zagrożona w skali globalnej. W różnych typach lasów karpackich żyje 20 gatunków nietoperzy. Do tej grupy zwierząt należy też najmniejszy z karpackich ssaków. Jest to karlik, którego waga wynosi średnio tylko 4 g.

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie