Eksperymenty z mrówkami

1. Podziel uczniów na 4–5 grup po 4–6 dzieci. Każda grupa otrzymuje kartę pracy i długopis do robienia notatek.
2. Dzieci wykonują zadania z karty pracy. Pozwól im pracować przez co najmniej 20 minut.
3. Po zakończeniu pracy indywidualnej podsumuj wspólnie z dziećmi wyniki obserwacji. Wyjaśnij im, dlaczego mrówki unikają kontaktu z niektórymi ziołami i przyprawami  oraz jakie jest praktyczne zastosowanie tej informacji w naszym życiu.
4. Uwagi: Eksperymenty najlepiej przeprowadzić z udziałem mrówki rudnicy (Formica rufa), której mrowiska (czasem ponad metrowej wysokości) można spotkać w lasach. Uczniów należy poinformować, że rudnica to stosunkowo duża (robotnice mają długość do 9 mm) mrówka, która w razie zagrożenia pryska kwasem mrówkowym i próbuje szczypać intruza żuwaczkami. Trzeba uważać, żeby kwas mrówkowy nie dostał się do oczu. Pamiętajmy również, że rudnica jest mrówką objętą w Polsce ochroną częściową [przyp. red.].

Mrówki orientują się dzięki zmysłowi węchu. Nie lubią aromatycznych ziół i przypraw, ponieważ te uniemożliwiają im śledzenie zapachu innych mrówek z mrowiska.

Praktyczne zastosowanie:

Uprawa aromatycznych ziół w ogrodzie może częściowo zapobiec kolonizowaniu go przez mrówki. Podobnie rozwieszanie ziół na drzewach owocowych może odstraszać te owady. W trosce o różnorodność biologiczną naszej planety, osoby, które chciałyby się pozbyć mrówek, powinny wypróbować metody naturalne zanim sięgną po środki chemiczne. Silnie pachnące zioła i przyprawy można też wykorzystać do odstraszania mrówek w domu.

Przykłady ziół/przypraw, które działają odstraszająco na mrówki:

• Zioła: mięta, lawenda, nasturcja ogrodowa, nagietek, dziki tymianek, trybula ogrodowa, piołun, pelargonia, liście pomidora, liście paproci.
• Przyprawy: majeranek, pieprz cayenne, wawrzyn (liść laurowy), cynamon, goździki, chili, kurkuma.
• Inne: plasterek cytryny, proszek do pieczenia.