Scenariusze i ćwiczenia
Ilustrowana kronika zagospodarowania terenu w naszym otoczeniu
Ludzie i Karpaty – zagospodarowanie terenu
Cel:
Zapoznanie sie z róznymi sposobami zagospodarowania terenu i ich wpływem na krajobraz.
Treść:
Uczniowie zbieraja informacje na temat zagospodarowania terenu w okolicy swojej miejscowosci zarówno obecnie, jak i w przeszłosci (w zaleznosci od dostepnosci danych). Przetwarzaja te informacje, aby stworzyc ilustrowana kronike zagospodarowania terenu.
Aranżacja sali:
Dostosowana do pracy w grupie i malowania/rysowania
Wiek:
11 - 15
Przedmiot:
Biologia
Plastyka
Potrzebne materiały:
Materiały dotyczace obecnego i historycznego (jesli sa dostepne) zagospodarowania terenu, notatniki (do notowania zdobytych informacji), gruby papier rysunkowy o formacie co najmniej A3, farby/kredki
Instrukcja postępowania
- Nauczyciel omawia z dziecmi rózne sposoby zagospodarowania terenu w Karpatach. (Warto zapoznac sie z trescia Kodeksu Dobrej Praktyki Kształtowania Przestrzeni w Karpatach, opracowanego na podstawie spotkan i dyskusji prowadzonych w Karpackiej Grupie Roboczej ds. Planowania Przestrzennego. Grupa ta została powołana przez Stowarzyszenie Ekopsychologia w ramach projektu pt. Karpaty łacza - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrazania Konwencji Karpackiej, https://informatoriumkarpackie.pl/spolecznosci-lokalne/planowanie--przestrzenne/kodeks, dostep 06.06.2022 r. [przyp. red.]). Nastepnie zwraca uwage na aktualne zagospodarowanie terenu w okolicy ich miejscowosci – czy teren jest wykorzystywany do celów rolniczych, lesnych, przemysłowych czy jeszcze innych? Czy teren jest uzytkowany intensywnie, a uzytkowanie ma negatywny wpływ na srodowisko (rozległe pola uprawne, monokultury lesne, zakłady przemysłowe, elektrownie itp.), czy tez przewazaja ekstensywne i zrównowazone sposoby gospodarowania (ekstensywny wypas, ekologiczne rolnictwo, zrównowazona gospodarka lesna, przyjazna srodowisku turystyka, obszary chronione itp.)? Czy dzieci wiedza, jak to wygladało w przeszłosci, kiedy i jak zmieniło sie zagospodarowanie terenu?
- Nauczyciel zapisuje na tablicy obecne sposoby zagospodarowania terenu i omawia z dziecmi ich wpływ na srodowisko, a takze zmiany, jakie zaszły w krajobrazie w ostatnich latach. Nastepnie dzieli sposoby zagospodarowania terenu na intensywne (niszczace srodowisko) i ekstensywne (przyjazne dla srodowiska).
- Nauczyciel zacheca dzieci do rozmowy o tym, jak w przeszłosci wykorzystywano tereny otaczajace ich miejscowosc, jak wygladała wtedy przyroda oraz kiedy i dlaczego cos sie zmieniło. Informacje te beda prawdopodobnie niekompletne, dlatego nauczyciel omawia z dziecmi, gdzie mozna uzyskac brakujace dane (urzad miasta, urzad gminy, administracja obszarów chronionych, miejscowi lesnicy, rolnicy lub spółdzielnia rolnicza, osrodek kultury, dziadkowie, najstarsi mieszkancy itp.).
- Dzieci zostaja podzielone na grupy. Kazda z grup wybiera dla siebie konkretne zródło/zródła informacji (np. sposród wyzej wymienionych), z których bedzie korzystac. Nauczyciel okresla czas, jaki grupy maja na zebranie informacji. W tym czasie dzieci staraja sie uzyskac informacje na temat zagospodarowania terenu, lokalnych tradycji, produktów i przepisów, a takze wszelkie zdjecia i materiały pisemne.
- Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentuja swoje wyniki (materiały i informacje), a nauczyciel zapisuje dane na tablicy na osi czasu.
- Grupy dziela os czasu na poszczególne okresy. Na podstawie dostepnych materiałów próbuja namalowac/narysowac, jak wygladało otoczenie ich miejscowosci w róznych okresach. Do kazdego rysunku mozna dołaczyc os czasu i krótki opis.
- Ilustrowana kronika zostaje oficjalnie przekazana dyrektorowi szkoły i/lub burmistrzowi. Ponadto nalezy znalezc odpowiedni sposób, aby udostepnic ja innym mieszkancom.
