Koła informacyjne i identyfikacyjne grzybów

Uczniowie wykonują dla siebie praktyczną pomoc, która umożliwi im zapoznanie się z 24 gatunkami grzybów występujących w Karpatach. Jedno dwustronne koło zawiera informacje o 12 gatunkach grzybów związanych z 4 gatunkami drzew – dębem, bukiem, świerkiem i jodłą. Wyróżniono trzy grupy grzybów – a/ gatunki żyjące w bardzo bliskim związku symbiotycznym (mikoryza) z korzeniami drzew i poprawiające ich warunki wzrostu – symbionty mikoryzowe; b/ gatunki związane z obumarłymi drzewami, stopniowo rozkładające materię organiczną i zwracające w ten sposób składniki pokarmowe z powrotem do gleby – saprotrofy, c/ gatunki wykorzystujące drzewa jako źródło pokarmu, osłabiające je, powodujące ich choroby lub śmierć – pasożyty. Po jednej stronie koła znajduje się rysunek owocnika, nazwa gatunkowa grzyba, jego cecha charakterystyczna, gatunek rośliny, z którą jest związany, sposób odżywiania, przydatność do spożycia (dla ludzi), a także okres wytwarzania owocników. Po drugiej stronie znajduje się bardziej szczegółowy opis owocnika, jego miąższu, a także smaku i zapachu.

Drugie dwustronne koło dotyczy 12 zagrożonych gatunków grzybów leśnych. Po jednej stronie koła znajduje się rysunek owocnika, nazwa gatunkowa i siedlisko danego grzyba. Opisano również podłoże, na którym rośnie dany gatunek, jego sposób odżywiania, związek z rośliną, okres wytwarzania owocników, status w Polsce oraz ciekawą informację. Po drugiej stronie znajduje się bardziej szczegółowy opis owocnika, jego miąższu, a także smaku i zapachu.

Jak korzystać z koła informacyjnego i identyfikacyjnego?

Przekręć strzałkę w mniejszym kole tak, aby wskazywała na ilustrację gatunku, najbardziej przypominającego ten, który chcesz oznaczyć. W przypadku roślin drzewiastych należy skierować strzałkę w stronę liścia, a w przypadku grzybów – w stronę owocnika. Informacje można odczytać w wycięciu małego koła. Jeśli chcesz znaleźć informacje na temat gatunku, którego nazwę znasz, skieruj strzałkę bezpośrednio na jego nazwę.

1. Poinformuj dzieci, że wykonają praktyczną pomoc, która pomoże im lepiej poznać wybrane gatunki organizmów żyjących w Karpatach.
2. Rozdaj każdemu uczniowi odpowiednią kartę pracy, w zależności od tego, jakie koło będzie wykonywał (jeśli koła nie mają być laminowane, warto skopiować je na grubszy papier, aby dłużej zachowały trwałość), zaleca się powiększenie kół do rozmiaru A3).
3. Dzieci wycinają poszczególne koła z kart pracy. Jeśli pracują z wersją czarno-białą, mogą pokolorować gatunki zgodnie z wzorcowymi zdjęciami. Podobnie mogą pokolorować mniejsze koło (koła). Dwa większe koła sklejają ze sobą tylną stroną.
4. Jeśli to możliwe, każde koło – zarówno to większe (klejone), jak i mniejsze (ze strzałką i wycięciem) – zalaminuj, aby było odporne na wodę i inne uszkodzenia.
5. W środku obu kół wytnij otwory za pomocą małych, ostro zakończonych nożyczek. Umieść małe koło ze strzałką po tej stronie koła identyfikacyjnego, po której znajdują się rysunki gatunków. W zależności od rodzaju koła, które robisz (patrz część specjalna), użyj jednego lub dwóch małych kół. Za pomocą napa połącz koła, kończąc w ten sposób koło informacyjne i identyfikacyjne.
6. Uczniowie uczą się jak korzystać z koła, a to pomoże im lepiej poznać wybrane gatunki organizmów występujące w Karpatach.

Zajęcia te pozwalają na przygotowanie kół informacyjnych i identyfikacyjnych grzybów, porostów, drzew i krzewów, ziół leczniczych oraz płazów bezogonowych Karpat. Poniższy tekst podzielony jest na dwie części. Część wspólna jest taka sama, niezależnie od tego, które z kół informacyjnych zostanie wykorzystane. Część szczegółowa jest podzielona zgodnie z zakresem informacji i rodzajem koła identyfikacyjnego. Karty pracy niezbędne do wykonania każdego koła przygotowane są w dwóch wersjach: kolorowej i czarno-białej. W wersji kolorowej wystarczy je wyciąć i zalaminować, aby stworzyć ciekawą pomoc dydaktyczną. Jeśli istnieje możliwość wykonania kolorowych kopii, zalecamy zrobienie co najmniej pięciu, które uczniowie mogą wykorzystać w grupach, np. podczas określania gatunków w trakcie spaceru przyrodniczego. Karty pracy w wersji czarno-białej są łatwe do skopiowania, więc każdy uczeń może stworzyć swoje własne koło informacyjne i identyfikacyjne. Na zajęciach plastycznych dzieci mogą je pokolorować zgodnie z wzorcowym obrazkiem, przygotowując je w ten sposób do wykorzystania na zajęciach z biologii. Zaleca się powiększenie kół do rozmiaru A3.