Nadmierne połowy

Przygotowanie pomocy, które będą używane podczas ćwiczenia

I) Ryby (dzieci mogą pomóc w ich przygotowaniu)

1. Narysuj na kartonie ryby (mogą mieć różne kształty):
   • 20 małych ryb, długość do 12 cm,
   • 40 dużych ryb, długość do 20–22 cm.
2. Wytnij ryby.
3. Przyklej do każdej ryby magnes odpowiedniej wielkości.
4. Wybierz 10 sztuk i napisz „Ryby chronione” na jednej stronie każdej z nich.

II) Wędki

5. Przymocuj odpowiednio długi sznurek do pięciu kijków o długości 1–1,5 m. Do końca sznurka przywiąż żelazny haczyk lub inny rodzaj żelaznego ciężarka (można też użyć płytki magnetycznej lub dużego magnesu). Upewnij się, że siła przyciągania pomiędzy magnesami na rybach a żelaznym elementem na wędce jest wystarczająca.
6. Do kijka o długości 2 m przywiąż kilka odpowiednio długich kawałków sznurka. Kawałki te powinny być równej długości i oddalone od siebie o 10 cm. Do każdego ze sznurków przymocuj żelazny haczyk.

Realizacja ćwiczenia

1. Wyznacz w sali wystarczająco duży obszar reprezentujący „zbiornik wodny”. Oznacz jego brzegi taśmą.
2. Umieść ryby w „zbiorniku wodnym” stroną z magnesem skierowaną do góry. Rozmieść je w różnych odległościach od brzegu.
3. Wybierz dziecko, które będzie pilnowało czasu i drugie, które będzie notowało.
4. Daj pierwszemu wędkarzowi prostą wędkę. Jego/jej zadaniem będzie złowienie ryby stojąc na „brzegu zbiornika”. Czas przeznaczony na łowienie ryb to 1 minuta.
5. Po upływie 1 minuty policz złowione ryby. Wybrane dziecko zapisuje liczbę na tablicy (lub na dużym arkuszu papieru, jeśli ćwiczenie odbywa się na świeżym  powietrzu). Oprócz całkowitej liczby złowionych ryb należy także zanotować liczbę dużych, małych i chronionych ryb, które zostały złowione przez dziecko. Wyjaśnij dzieciom, że dobry wędkarz, jeśli zauważy, że złowił chronioną lub zbyt młodą rybę, wypuszcza ją z powrotem do wody. Tak samo wypuszcza ryby, które np. uważa za niesmaczne lub których nie chce zatrzymać.
6. Wrzuć złowione ryby z powrotem do „wody” i powtórz ćwiczenie. Zwiększ liczbę wędkarzy najpierw do dwóch, potem do trzech, a na końcu do pięciu. Czas  przeznaczony na łowienie ryb wynosi zawsze 1 minutę. Należy zapisać liczbę ryb po każdej rundzie. Porównajcie z uczniami, jak liczba ryb złowionych w tym samym czasie rośnie wraz z liczbą wędkarzy.
7. Następnie powtórzcie ćwiczenie z wielką łodzią rybacką, którą będzie reprezentowało dziecko ochotnik trzymające długą wędkę z kilkoma haczykami. Przechodzi ono przez „zbiornik wodny” i ciągnie za sobą wędkę z haczykami. Kiedy cała zapełni się rybami, zdejmuje je i kontynuuje „łowienie” do końca jednominutowego limitu.
8. Porównaj liczbę złowionych w ten sposób ryb z poprzednimi danymi. Porozmawiaj z dziećmi o wielkich łodziach rybackich, które są używane do połowu ogromnych ilości ryb. Ponadto na haczyki i w sieci łapie się mnóstwo ryb, które nie są interesujące dla rybaków. Wśród nich można znaleźć również ryby chronione i młode. Ponieważ jest to masowy połów, wiele ryb ginie zanim zdąży się je wypuścić z powrotem do wody. To ćwiczenie pomaga uczniom zrozumieć, że metody połowu mają bezpośredni wpływ na przetrwanie wielu gatunków ryb.
9. Ze starszymi dziećmi można przeprowadzić dyskusję o tym, że są na świecie miejsca, gdzie wielkie korporacje rybackie oczyściły wody z ryb do tego stopnia, że lokalni rybacy stracili źródło utrzymania. (Warto z uczniami przedyskutować również kwestię tego jakie ryby, skąd pochodzące i w jaki sposób łowione, możemy kupować jako świadomi konsumenci, a jakich powinniśmy unikać gdyż są zagrożone nadmiernymi połowami lub sposób ich łowienia zagraża innym gatunkom wodnym.
   Informacje na ten temat można znaleźć m.in. na stronie: https://ryby.wwf.pl/, dostęp 06.06.2022 r. [przyp. red.]).