Z życia roślin
Ludzie i Karpaty – wpływ człowieka na życie roślin
Uświadomienie sobie negatywnego wpływu niektórych działań człowieka na rozwój roślin.
Poprzez zabawę dzieci zapoznają się z cyklem życia roślin. Dzieci reprezentują nasiona i starają się zaspokoić wszystkie swoje podstawowe potrzeby, aby móc wykiełkować i przekształcić się w dorosłą roślinę. Jednak w trakcie rozwoju napotykają na różne zagrożenia wynikające z działalności człowieka.
Zajęcia powinny odbywać się na świeżym powietrzu, zapewniając odpowiednią przestrzeń do zabawy, np. na dziedzińcu szkoły.
Karty potrzeb z symbolami wody, gleby, powietrza, słońca (karta pracy nr 11). 4 plansze lub kostiumy symbolizujące „BAZY” – wodę, glebę, powietrze i słońce (karta pracy nr 12). Karty zagrożeń z symbolami: odpadów (śmieci i ścieki komunalne), chemikaliów (zanieczyszczenia z rolnictwa, leśnictwa, przemysłu), betonu (zabudowa terenu), koparki (budowa nowej drogi). (karta pracy nr 13). Liczba przygotowanych kart jest zależna od liczby dzieci biorących udział w zajęciach i ich podziału na role (baza, zagrożenie, nasiono).
Instrukcja postępowania
- Porozmawiaj z uczniami o podstawowych potrzebach roślin i zagrożeniach wynikających z działalności człowieka (zanieczyszczenie gleby, wody i powietrza, niszczenie siedlisk), które uniemożliwiają im przetrwanie w środowisku naturalnym. Zwróć uwagę na ilość produkowanych przez gospodarstwa domowe odpadów (śmieci i ścieków). Czy uczniowie wiedzą co się z nimi dzieje? Czy segregują w domu śmieci? Czy w okolicy jest wysypisko śmieci, spalarnia? Czy jest kanalizacja i oczyszczalnia ścieków? Czy wiedzą skąd jeszcze pochodzą zanieczyszczenia (przemysł, rolnictwo, gospodarka leśna)? Czy w ich miejscowości albo okolicy są jakieś źródła zanieczyszczeń? Czy wiedzą co jeszcze zagraża roślinom?
- Wyznacz teren gry.
- Wybierz czworo dzieci, które będą reprezentować BAZY – wodę, glebę, powietrze i słońce (warunki niezbędne do życia) i ustaw je na dziedzińcu szkolnym.
- Dziecko reprezentujące wodę otrzymuje planszę z symbolem wody, lub strój symbolizujący wodę. Dodatkowo otrzymuje karty z symbolem WODY do rozdawania dzieciom, które są nasionami. Dziecko reprezentujące powietrze otrzymuje planszę z symbolem powietrza lub kostium symbolizujący powietrze oraz karty z symbolem POWIETRZA do rozdawania innym, itd.
- W zależności od liczby dzieci biorących udział w zajęciach, wybierz określoną liczbę dzieci reprezentujących zagrożenia i oznacz je kartkami. Dzieci te poruszają się swobodnie w przestrzeni wyznaczonej jako teren gry i próbują złapać nasiona reprezentowane przez pozostałe dzieci. Zagrożenia nie mogą złapać nasion, które stoją przy jednej z czterech baz.
- Zaznacz dwa obszary – OBSZAR WZROSTU NASION i OBSZAR NEGATYWNEGO WPŁYWU CZŁOWIEKA.
- Celem nasion jest zdobycie karty od każdej z czterech BAZ. Dziecko musi poprosić każdą BAZĘ o kartę. Na przykład: Wodo, proszę, daj mi kartę. Kiedy nasiono zbierze wszystkie cztery karty – wodę, glebę, powietrze i słońce, może przejść do OBSZARU WZROSTU NASION. Tutaj jest bezpieczne i może z niego wyrosnąć dorosła roślina.
- Jednak nie wszystkim nasionom udaje się to od razu. Niektóre z nich pozostają pod wpływem negatywnych działań człowieka, np. dotyka je dziecko reprezentujące zagrożenie i zabiera im wszystkie karty, jakie mają. Nasiona te muszą stanąć na polu gry reprezentującym OBSZAR NEGATYWNEGO WPŁYWU CZŁOWIEKA i liczyć do 50. Czekają, aż człowiek poprawi warunki środowiska. Po odliczeniu do 50, kontynuują zabawę, zbierając karty od nowa.
- Gra kończy się, gdy wszystkie nasiona znajdą się na OBSZARZE WZROSTU NASION.
- Porozmawiaj z dziećmi o trudnościach w życiu roślin, o wpływie człowieka na środowisko i o tym jak łagodzić jego negatywne skutki. O rozwiązaniach alternatywnych przy planowaniu przebiegu dróg, o nie rozpraszaniu zabudowy, budowie kanalizacji i oczyszczalni ścieków itp.
Dodatkowe zadania
W przypadku starszych dzieci można dodać BAZĘ w postaci fotosyntezy. Można też zwiększyć odległość między poszczególnymi bazami i wykorzystać inne zagrożenia w grze, np. suszę (zmniejszając jednocześnie liczbę kart WODA). Jeśli dzieci chcą, mogą zaznaczyć miejsca, przez które nasiona nie mogą przechodzić podczas zbierania kart (np. obszary zabudowane).
