bezkręgowce
Vertigo geyeri

Poczwarówka Geyera

Poczwarówka Geyera

Systematyka

Typ: Mięczaki (Mollusca)

Gromada: Ślimaki (Gastropoda)

Rząd: Płucodyszne (Pulmonata)

Rodzina: Poczwarówkowate (Vertiginidae)

Status ochrony

Poczwarówka Geyera podlega w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej. Na światowej czerwonej liście IUCN posiada status LC (Least Concern) – gatunek najmniejszej troski, na polskiej czerwonej liście – status NT (Near Thretened) czyli gatunek bliski zagrożenia. Poczwarówka Geyera jest również objęta dyrektywą siedliskową (załącznik II).

Rozmieszczenie

Gatunek borealno-alpejski. Występuje od Irlandii po zachodnią Rosję i od Laponii po Alpy. W Polsce znany z niewielu stanowisk m.in. na Podhalu (Torfowiska Orawsko-Nowotarskie) i uznawany za relikt polodowcowy.

Siedlisko

Poczwarówka Geyera jest ślimakiem lądowym występującym w siedliskach otwartych, bardzo wilgotnych i podmokłych (wilgotne łąki, torfowiska). Ponadto jest gatunkiem kalcyfilnym czyli wapieniolubny.

Zagrożenia

Gatunek jest bardzo wrażliwy na obniżenie oraz wahania poziomu wód gruntowych dlatego zagraża mu wszelka działalność prowadząca do osuszenia danego terenu. Źle znosi również zmiany w sposobie użytkowania łąk czyli zarówno intensyfikację jak i zaniechanie wypasu, szkodzi mu także stosowanie środków chemicznych np. nawozów.

Morfologia i biologia

Poczwarówka Geyera to mały ślimak lądowy (muszla osiąga wysokość zaledwie około 2 mm), łatwy do pomylenia z innymi gatunkami poczwarówek, z którymi często występuje na tych samych stanowiskach. Ciało poczwarówki Geyera, podobnie jak innych ślimaków, jest zbudowane z głowy, nogi, płaszcza i worka trzewiowego znajdującego się wewnątrz muszli. Muszla jest prawoskrętna, połyskująca, czerwonobrązowa. Ciało natomiast jest szare, niemal czarne z grubymi czułkami, na których znajdują się oczy. Zaobserwowanie poczwarówki jest bardzo trudne gdyż większość czasu spędza wśród mchów i ściółki gdzie żywi się szczątkami roślin oraz rozwijającymi się na nich glonami, grzybami i bakteriami. Łatwiej ją zauważyć tuż po deszczu lub gdy jest rosa. W zimie hibernuje ukryta w podłożu. Jaja składane są od wiosny do jesieni. Jeden osobnik składa od 1 do 10 jaj, z których po dwóch tygodniach wylęgają się młode ślimaki. Poczwarówki Geyera mogą żyć kilka miesięcy.

Ciekawostki

  • Poczwarówki Geyera są obojnakami. Główną formą rozmnażania jest u nich samozapłodnienie co może niestety wpływać na małą zmienność genetyczną populacji.
  • Muszla poczwarówki Geyera jest, jak u przeważającej większości ślimaków, prawoskrętna. W Polsce występują też gatunki poczwarówek o lewoskrętnej muszli.
  • Gatunek występuje m.in. na bardzo cennych przyrodniczo torfowiskach węglanowych (objętych dyrektywą siedliskową), na których jako relikt polodowcowy, utrzymuje się od tysięcy lat.

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie