Leksykon gatunków

Jest to najmniejszy europejski przedstawiciel podkowców i jednocześnie jeden z najmniejszych nietoperzy występujących w Polsce. Waży średnio od 5,6–9 g, a rozpiętość jego skrzydeł wynosi 19–25 cm. Bardzo charakterystyczna jest znajdująca się wokół nozdrzy narośl w kształcie podkowy, która umożliwia skupianie, emitowanych przez nos ultradźwięków, w wąską i ukierunkowaną wiązkę. Futerko podkowca małego jest jasnobrązowe na grzbiecie i jaśniejsze, szarawe po stronie brzusznej. Uszy spiczaste, poruszają się niezależnie od siebie. Skrzydła ciemne, szerokie i zaokrąglone umożliwiają precyzyjny lot oraz zawisanie w locie trzepoczącym.

Głosy tego nietoperza są bardzo charakterystyczne. To serie stosunkowo cichych i długich sygnałów o wysokiej częstotliwości wydawanych z częstością 10 sygnałów na sekundę. Głosy te są trudne do usłyszenia przez detektor ze względu na ich mały zasięg (do 5 m) i bardzo wąską (wydawaną przez nos) wiązkę ultradźwięków.

Podkowiec lata nisko nad ziemią (do 5 m) w pobliżu roślinności. Jego lot jest szybki i dzięki szerokim skrzydłom bardzo zwrotny. Chwyta zdobycz najczęściej w locie blisko roślinności ale może również zbierać ofiary z powierzchni skał i liści. Jest owadożerny, poluje głównie na niewielkie owady (do około 1,5 cm), przede wszystkim muchówki (np. komary) oraz ćmy. Na łowy wylatuje po zachodzie słońca. Żeruje przede wszystkim w lasach liściastych i mieszanych, na ich obrzeżach, w wąwozach, w pobliżu skał, w parkach, alejach oraz nad ciekami wodnymi o gęsto porośniętych brzegach. Żerowiska mają powierzchnię 12–53 ha i są zwykle położone w promieniu do 2–3 km od kryjówki.

Gody mają miejsce jesienią (wrzesień–listopad), rzadziej zimą lub wczesną wiosną, i odbywają się w schronieniach przejściowych i zimowiskach. Plemniki są przechowywane w drogach rodnych przez zaplemnione w jesieni samice i do zapłodnienia dochodzi dopiero wiosną. W maju samice tworzą kolonie rozrodcze (od kilku do kilkuset osobników), w których w czerwcu, po trwającej około 2 i pół miesiąca ciąży, rodzą jedno, dużo rzadziej dwa młode. Potomstwo karmione jest mlekiem. Dojrzałość płciową podkowce małe osiągają w wieku dwóch lat. Średnia długość życia wynosi kilka, kilkanaście lat, aczkolwiek znany jest przypadek osobnika, który dożył 21 lat. Roczny cykl życia samicy podkowca małego można zatem podzielić na trzy zasadnicze okresy: wiosenno-letni (IV–VIII) – ciąży, porodu i wychowywania młodych; letnio-jesienny (VIII–X, XI) – godów i akumulacji tłuszczu i zimowy (XI–IV) – hibernacji. Samce mają trochę inny cykl życiowy ponieważ nie uczestniczą w tworzeniu kolonii rozrodczych ani w wychowaniu młodych. W okresie letnim przebywają zwykle samotnie choć czasem można je też spotkać w koloniach rozrodczych. Kolonie zimowe składają się najczęściej z przedstawicieli obu płci.

W Polsce podkowiec mały we wrześniu i październiku zajmuje słabo izolowane od warunków zewnętrznych kryjówki przejściowe, w których często się budzi. Właściwa hibernacja trwa od października – listopada do kwietnia. Cechą charakterystyczną dla podkowcowatych jest szczelne owijanie ciała skrzydłami w czasie snu zimowego. Podkowiec nie hibernuje wciśnięty w szczeliny jak robi to wiele innych gatunków nietoperzy. Dorosłe osobniki w koloniach zwykle wiszą nie stykając się ze sobą. (poza okresem, w którym pojawiają się młode, samice zbijają się wtedy w ciasne grupy). W marcu – kwietniu (w zależności od temperatury) podkowce stają się bardziej aktywne – wybudzają się i próbują polować.

Podkowiec mały prowadzi osiadły tryb życia, a jego sezonowe wędrówki pomiędzy schronieniami letnimi, przejściowymi i zimowymi są krótkodystansowe (do 10 km.). Nie znaczy to jednak, że nie zdarzają się osobniki migrujące na większe odległości. Najdłuższy znany przelot liczył 153 km.

Kozica jest stosunkowo niedużym ssakiem kopytnym, krępym, mocno zbudowanym, trochę podobnym do kozy domowej. Samce kozicy są większe od samic. Masa ciała dorosłych samców wynosi 20–48 kg, a samic 18–40 kg. Warto tutaj zwrócić uwagę, że podane zakresy są dość szerokie co wynika ze znacznych wahań masy ciała kozicy w ciągu roku. Najwyższą masę zwierzęta osiągają jesienią kiedy zgromadzą na zimę zapasy tłuszczu. Długość ciała kozicy dochodzi do 110–135 cm, a wysokość w kłębie do 70–85 cm.

Głowa kozicy jest niewielka z czarnymi nozdrzami, dużymi oczami o brązowej tęczówce oraz ze stosunkowo długimi uszami. Zarówno samce jak i samice posiadają smukłe, u podstawy proste natomiast na szczycie hakowato zagięte do tyłu rogi zwane hakami (do 25 cm długości), które są osadzone względem głowy prostopadle i najczęściej czarne, rzadziej popielate. Tuż za nimi znajdują się parzyste gruczoły, służące do znakowania terytorium. Ogon jest krótki, z włosami osiąga zaledwie do 10 cm długości. Nogi są silne i mocno umięśnione, zaopatrzone w duże, dobrze przystosowane do poruszania się w skalistym terenie racice: (…) brzegi racic są twarde i zabezpieczają przed poślizgnięciem się na lodzie i śniegu, miękka i elastyczna część środkowa racic przylega ściśle do gładkich skał, a fałd skóry rozpięty między piętkami racic zapobiega zapadaniu się w śniegu i błocie (Zięba i Krzan, 2010). U kozicy występuje dymorfizm płciowy. Samce są większe i cięższe, posiadają masywniejsze i mocniej zakrzywione rogi oraz w okolicy moczowo-płciowej charakterystyczny pędzel (Gąsienica-Byrcyn, 2004).

Kozica posiada dwuwarstwową okrywę włosową. Pierwszą warstwę stanowią włosy długie, a drugą delikatne białosiwe włosy wełniste. Ubarwienie ciała kozicy jest dość zmienne i uzależnione od pory roku. Latem jest jaśniejsze, dominuje kolor szarobrązowy lub płoworudy. Wzdłuż grzbietu biegnie pręga czarnych, dłuższych włosów, stroszonych w razie zaniepokojenia zwierzęcia. Szata zimowa jest ciemniejsza, czarna z ciemnobrązowym odcieniem. Pysk, policzki, podgardle, brzuch i pośladki są białe lub białożółte. Bardzo charakterystycznie ubarwiona jest głowa kozicy: na jasnym tle widoczne są bardzo kontrastowe, biegnące symetrycznie po bokach głowy od nozdrzy do nasady uszu pasy czarnych włosów. Kozice linieją (czyli zmieniają sierść) dwa razy w roku. Futro zimowe jest długie i gęste, natomiast letnie owłosienie jest krótkie. Wymiana sierści z zimowej na letnią ma miejsce na przełomie czerwca i lipca, natomiast z letniej na zimową na przełomie września i października (Pęksa, 2009).

Kozica jest gatunkiem terytorialnym, żyje w stadach zwanych kierdelami, które liczą od 5 do 15 osobników. Trudne warunki atmosferyczne powodują, że czasem mniejsze grupy kozic łączą się przejściowo w większe stada, mogące liczyć nawet do 40 osobników. Kierdel tworzą kozy z tegorocznymi koźlętami oraz młode samce w wieku do 3 lat. Dorosłe, starsze samce żyją zwykle samotnie, a młodsze tworzą grupy składające się zwykle z 2 do 4 osobników. Kierdelowi przewodzi najsilniejsza i najbardziej doświadczona samica, najczęściej prowadząca młode. Od jej doświadczenia zależy czy stado przetrwa surową zimę i czy uda mu się uniknąć różnych niebezpieczeństw jak drapieżniki czy upadki z dużej wysokości.

Ruja czyli okres godowy u kozicy trwa od końca października do grudnia. W czasie rui do stad kóz przyłączają się samce. Ciąża trwa około 170 dni w związku z czym młode osobniki przychodzą na świat od końca kwietnia do początku czerwca. Koza rodzi najczęściej jedno, rzadziej dwa koźlęta, które po kilku godzinach potrafią już podążać za matką. Przez pierwsze dwa tygodnie żywią się wyłącznie mlekiem matki, a potem stopniowo przechodzą na pokarm roślinny, ale mlekiem są karmione jeszcze do pierwszej zimy. Pozostają przy matce około półtora roku a nawet dłużej.

Kozice prowadzą dzienny tryb życia, ze szczytem aktywności wcześnie rano i wieczorem w lecie lub w godzinach popołudniowych w zimie. Są roślinożerne, a w ich diecie znajduje się około 120 gatunków roślin (drzewa, krzewy, krzewinki, trawy, byliny, mchy i porosty). Latem w ich jadłospisie znajdziemy głównie trawy i byliny (stanowiące nawet do 85% pokarmu). Zimą pożywienie jest często wygrzebywane spod śniegu, wciąż dominują w nim trawy i byliny ale kozice zjadają również dużo krzewinek np. borówkę czarną oraz porostów np. chrobotka reniferowego (po około 30%), włączają też do swojej diety drzewa i krzewy m.in. świerk, jarzębinę i kosodrzewinę.

Płochacz halny jest większy od wróbla (długość ciała do 19 cm) ale dość często mylony z nim przez turystów. Upierzenie stosunkowo ciemne, szarobrązowoczarne, niejednolite, po bokach ciała zwracają uwagę gęsto ułożone rdzawe paski. Oczy ciemnobrązowe, nogi koralowoczerwone, dziób czarny z wierzchu, z dołu i u nasady żółty. Samica jest trochę mniejsza od samca i nieco skromniej ubarwiona.

Płochacz halny żyje zwykle w większych grupach wychowujących razem pisklęta, rzadko w pojedynczych parach. Poza sezonem lęgowym spotykany jest w niewielkich stadkach. W miejscach gdzie korzysta z jedzenia pozostawianego przez ludzi można go obserwować z bardzo bliska.

Śpiew płochacza przypomina momentami śpiew skowronka. Ptak wzlatując wydaje wibrujące dźwięki drriu drriu, drrip, tszirr. Gniazdo, budowane przez samicę, znajduje się najczęściej w szczelinie skalnej. Samica składa zwykle 3–4 jaja, które samodzielnie wysiaduje około 2 tygodnie. Pisklęta są karmione przez samca i samicę oraz kilku pomocników. W gnieździe przebywają również około 2 tygodnie.

Gatunek osiadły, poza sezonem lęgowym przenosi się w miejsca, w których w okresie zimowym łatwiej może znaleźć pokarm czyli najczęściej w okolice schronisk górskich i wyciągów narciarskich gdzie często dokarmiają go turyści lub żywi się odpadkami w śmietnikach. Przebywa też często wśród drzew w pobliżu górnej granicy lasu.

W ciepłym okresie w ciągu roku płochacz żywi się przede wszystkim owadami oraz innymi małymi bezkręgowcami, uzupełniając dietę pokarmem roślinnym, głównie nasionami roślin i owocami borówek. Zimą żywi się pokarmem roślinnym, w tym nasionami świerka, jodły i zaschniętymi owocami krzewinek. Na terenach uczęszczanych przez turystów dużą część jego diety stanowią resztki pozostawiane celowo lub przypadkowo przez ludzi.

Sasanka alpejska jest rośliną wieloletnią osiągającą około 30 cm wysokości. Charakteryzuje się białymi, dużymi (do 4,5 cm), niezróżnicowanymi na kielich i koronę kwiatami wyrastającymi pojedynczo na szczycie miękko owłosionej łodygi. Posiadanie tak dużych, w stosunku do reszty rośliny, kwiatów mogłoby się wydawać w trudnym do przeżycia górskim środowisku niepotrzebną rozrzutnością. Jest to jednak wbrew pozorom jedno z przystosowań roślin owadopylnych do życia w górach, pozwalające skutecznie zwabiać mniej liczne niż na niżu owady zapylające. Sasanka alpejska kwitnie od maja do lipca, jednak również po przekwitnięciu zwraca na siebie uwagę intrygującym wyglądem. Zaopatrzone w delikatne włoski, rozsiewane przez wiatr nasiona tworzą na szczycie łodygi puszystą kulkę szczególnie pięknie i fotogenicznie wyglądającą z kroplami rosy.

Nornik tatrzański jest bardzo podobny do nornika darniowego (Microtus subterraneus), ale jest nieco większy i ma mniejsze oczy. Dla większości ludzi wygląda zapewne jak wszystkie, małe, „myszopodobne” gryzonie. Warto jednak dokładniej mu się przyjrzeć i porównać go np. z myszarką leśną (Apodemus flavicollis). Od razu zwrócimy uwagę, że nornik ma małe uszy, stosunkowo krótki ogon, a myszarka ma długie uszy, ogon dłuższy od reszty ciała i wygląda na znacznie smuklejszą.

Nornik tatrzański jest gatunkiem roślinożernym, aktywnym nocą. W przeciwieństwie m.in. do nornika darniowego, nie kopie własnych korytarzy lecz jako schronienia wykorzystuje nory innych ssaków lub przestrzenie pomiędzy kamieniami. Młode przychodzą na świat wczesną wiosną często jeszcze pod zalegającym śniegiem. Patrząc z ludzkiej perspektywy, norniki żyją bardzo krótko – dożywają około 1,5 roku.

Poczwarówka Geyera to mały ślimak lądowy (muszla osiąga wysokość zaledwie około 2 mm), łatwy do pomylenia z innymi gatunkami poczwarówek, z którymi często występuje na tych samych stanowiskach. Ciało poczwarówki Geyera, podobnie jak innych ślimaków, jest zbudowane z głowy, nogi, płaszcza i worka trzewiowego znajdującego się wewnątrz muszli. Muszla jest prawoskrętna, połyskująca, czerwonobrązowa. Ciało natomiast jest szare, niemal czarne z grubymi czułkami, na których znajdują się oczy. Zaobserwowanie poczwarówki jest bardzo trudne gdyż większość czasu spędza wśród mchów i ściółki gdzie żywi się szczątkami roślin oraz rozwijającymi się na nich glonami, grzybami i bakteriami. Łatwiej ją zauważyć tuż po deszczu lub gdy jest rosa. W zimie hibernuje ukryta w podłożu. Jaja składane są od wiosny do jesieni. Jeden osobnik składa od 1 do 10 jaj, z których po dwóch tygodniach wylęgają się młode ślimaki. Poczwarówki Geyera mogą żyć kilka miesięcy.

Pszonak pieniński jest rośliną zielną o wysokości średnio od 50 do 120 cm. Łodyga jest pojedyncza, czasem u góry rozgałęziona. Liście lancetowate, szarozielone. Pojedyncze kwiaty niewielkie o czterech, żółtych płatkach mających długość około 1 cm są zebrane w kwiatostan (wydłużone grono). Owocem jest łuszczyna (o długości do około 6,5 cm) zawierająca liczne, drobne, rudobrązowe nasiona, których jedna roślina może wyprodukować ponad tysiąc.

Roślina dwuletnia (rzadziej wieloletnia) rozmnażająca się wyłącznie generatywnie (produkuje nasiona). Nasiona kiełkują jesienią lub zimują w łuszczynach i kiełkują dopiero wiosną. W kolejnym roku rozwija się rozeta liściowa, która zimuje. Roślina zakwita dopiero w następnym sezonie i kwitnie od czerwca do lipca. Kwiaty rozwijają się stopniowo i są zapylane przez motyle i błonkówki. Wydanie nasion kończy się najczęściej śmiercią rośliny.

Boimka dwurzędowa jest rośliną wieloletnią o wysokości od 10 do 30 cm. Tworzy gęste, niewysokie zbite kępy umożliwiające przetrwanie trudnych warunków środowiskowych panujących na dużych wysokościach, na których występuje. Kępę tworzą liczne, szarozielone, zwinięte, cienkie liście oraz dłuższe od nich źdźbła (łodygi), na których rozwijają się pojedyncze kwiatostany. Kwiatostany o długości 10–15 mm są gęste, zbite i złożone z kłosków stojących w dwóch rzędach (stąd nazwa rośliny) po obu stronach osi. Każdy kłosek buduje 3–5 kwiatów. Owocem jest ziarniak czyli suchy, niepękający, charakterystyczny dla traw owoc będący jednonasienną niełupką.

Boimka kwitnie od lipca do sierpnia. Jest owadopylna co znacznie ułatwia zapylenie na dużych wysokościach gdzie często wieje wiatr natomiast owadów zapylających jest niewiele. Nasiona dojrzewają we wrześniu. Roślina jest bardzo odporna na panujące w górach trudne warunki klimatyczne.

Sasanka słowacka jest byliną dorastającą do wysokości około 40 cm (w czasie owocowania do 60 cm) i tworzącą niewielkie kępy. Fioletowe kwiaty o długości 3,5–5 cm, z 6 działkami, wyrastają pojedynczo na szczycie łodygi i pojawiają się przed rozwojem liści. Łodyga i liście oraz zewnętrzne powierzchnie płatków korony pokryte są długimi, jedwabiście białymi włoskami (Delimat, 2010). Owoc zbiorowy sasanki słowackiej złożony jest z około 5 cm, niełupek posiadających pierzasto owłosione szyjki słupka – całość wygląda jak puszysta kulka.

Sasanka słowacka zakwita dopiero w trzecim roku życia. Kwitnie od połowy kwietnia do początku maja i jest owadopylna. Nasiona dojrzewają w maju i czerwcu, są zaopatrzone w aparat lotny i mogą być rozsiewane przez wiatr lub zwierzęta. Sasanka może także rozrastać się przez kłącza dając początek nowym roślinom, które potem oddzielają się od rośliny macierzystej.

Rak szlachetny posiada szkielet zewnętrzny czyli pancerz. Patrząc od strony grzbietowej widać wyraźny podział ciała na dwie części: głowotułów oraz odwłok. Głowotułów powstał na skutek zrośnięcia się dwóch odcinków: głowy i tułowia, a granicę pomiędzy nimi wyraźnie wskazuje poprzeczny rowek zwany bruzdą karkową. Po bokach głowotułowia, w części tułowiowej, znajdują się dwa łukowato wygięte rowki, biegnące wzdłuż osi symetrii raka nazywane bruzdami skrzelowymi. Z przodu głowotułowia, pancerz zwieńczony jest ostrym wyrostkiem, tzw. kolcem czołowym zwanym rostrum. Po obu stronach rostrum, na specjalnych słupkach, znajdują się oczy raka, które mogą się obracać niezależnie od siebie w różne strony.

Za głowotułowiem znajduje się odwłok, nazywany popularnie „ogonem”, który składa się z sześciu ruchomych segmentów umożliwiających podwijanie całego odwłoka. Siódmy segment odwłoka różni się od pozostałych i zbudowany jest z pięciu płytek przypominających wachlarz. Jej środkowy płatowaty wyrostek jest zwany telsonem. Całkowita długość raka jest to odległość mierzona pomiędzy końcową krawędzią telsona a wierzchołkiem rostrum. Od strony brzusznej występuje XIX par odnóży pełniących różne funkcje: na głowie są to odnóża czuciowe i gębowe, na tułowiu odnóża gębowe i kroczne (w tym odnóża kroczne I pary, największe odnóża zakończone silnymi szczypcami), na tułowiu odnóża kopulacyjne oraz pływne.

Rak szlachetny osiąga dojrzałość płciową dopiero w wieku 4–5 lat (przy długości ciała 70–90 mm). Gody mają miejsce w okresie od połowy września do połowy listopada. W tym czasie znacznie zwiększa się aktywność samców, które nawet w ciągu dnia poszukują samic. Samce składają spermatofory na spodniej stronie ciała samic (może to trwać nawet kilkanaście godzin). Składanie jaj i zapłodnienie następuje kilka tygodni później. Samice ze złożonymi pod odwłokiem jajami prowadzą skryty tryb życia. Młode wylęgają się późną wiosną (w zależności od temperatury), po około 7–10 dniach linieją i usamodzielniają się czyli opuszczają odnóża odwłokowe samicy. Jedna samica składa około 70–250 jaj ale szacuje się, że spośród nich wiek dojrzały ma szansę osiągnąć zaledwie kilkanaście osobników. Raki są zaskakująco długowieczne, żyją do 15–20, a nawet 25 lat.

Rak szlachetny jest gatunkiem wszystkożernym, którego dieta jest uzależniona od dostępności pokarmu związanej najczęściej z porą roku. Wczesną wiosną i późną jesienią rak zjada najczęściej pokarm pochodzenia zwierzęcego: mięczaki, larwy owadów, inne skorupiaki, a nawet osłabione oraz martwe kręgowce (ryby, płazy). W miarę rozwoju roślin rak przestawia się na pokarm roślinny. Żeruje głównie na glonach z rodzaju ramienica (Chara), ale zjada także rośliny naczyniowe m.in. moczarkę kanadyjską czy grążele, a jesienią opadłe liście olchy.

Sit skucina jest rośliną wieloletnią, o wysokości do 30 cm, posiadającą pełzające kłącze i tworzącą gęste darnie umożliwiające przetrwanie trudnych warunków środowiskowych panujących na dużych wysokościach, na których występuje. Liczne, sztywne łodygi situ są gęsto skupione, bezlistne i dopiero pod kwiatostanem posiadają 3–4 rynienkowate, szydlaste liście, znacznie dłuższe od kwiatostanu. Kwiaty są drobne, niepozorne, ciemnobrunatne i skupione po 2–4.

Sit kwitnie w sierpniu. Jest wiatropylny co znacznie ułatwia zapylenie na dużych wysokościach gdzie często wieje wiatr natomiast owadów zapylających jest niewiele. Roślina jest bardzo odporna na panujące w górach trudne warunki klimatyczne.

Należące do mszaków mchy torfowce to rośliny zarodnikowe z regularną przemianą pokoleń z dominującym pokoleniem płciowym czyli gametofitem, na którym tworzą się organy rozmnażania płciowego: rodnie z komórką jajową i plemnie. Większość gatunków torfowców jest dwupienna co oznacza, że rodnie i plemnie znajdują się na różnych roślinach, zdarzają się też gatunki jednopienne, a nawet gatunki, u których jedne osobniki są dwu- a inne jednopienne (np. torfowiec błotny S. palustre).

Po zapłodnieniu z zygoty wyrasta sporofit, na stałe złączony z gametofitem i od niego uzależniony. U torfowców sporofit jest niewielki, zbudowany z zarodni oraz stopy i wyniesiony do góry na zielonej nibynóżce (pseudopodium) należącej do gametofitu. Kulistą zarodnię zamyka płaskie wieczko, a całość przykrywa cienki, przezroczysty czepek. W dojrzewającej zarodni powstają haploidalne, bardzo małe zarodniki (22–42 µm), które w zależności od gatunku są gładkie lub brodawkowane i różnie zabarwione. Zarodniki kiełkują w blaszkowaty splątek, z którego później wyrasta właściwy gametofit.

U torfowców ze splątka wyrasta wzniesiona, ulistniona i silnie rozgałęziona łodyga. Charakteryzuje się ona nieograniczonym wzrostem tzn. górne jej partie cały czas rosną a dolne stopniowo obumierają. Na szczycie łodygi, najmłodsze gałązki ułożone bardzo gęsto tworzą tzw. główkę. Liście (…) zbudowane są z jednej warstwy ale z dwóch rodzajów komórek: dużych i martwych komórek wodonośnych otoczonych spiralnymi zgrubieniami i posiadających otworki umożliwiające szybkie napełnianie wodą oraz z żywych, wąskich i wydłużonych komórek asymilacyjnych otaczających komórki wodonośne (Wójciak, 2003). Dzięki komórkom wodonośnym torfowce potrafią magazynować bardzo duże ilości wody.

Zapłodnienie następuje najprawdopodobniej między późną jesienią a wczesną wiosną, natomiast zarodniki dojrzewają od wiosny do środkowego lata. Dojrzałe zarodnie mają szczelne ściany i w okresie suchym, wzrastające wewnątrz ciśnienie powoduje gwałtowne oderwanie czepka i uwolnienie zarodników. Torfowce nie wytwarzają specjalnych struktur związanych z rozmnażaniem wegetatywnym, natomiast mogą regenerować się z niewielkich fragmentów łodyżek lub gałązek (Stebel za Daniels, Eddy 1990).

Torfowce występują najczęściej w dość dużych populacjach, które w sprzyjających warunkach np. w przypadku torfowisk wysokich i przejściowych, mogą obejmować powierzchnię wielu hektarów i pełnić w przyrodzie kilka niezwykle ważnych funkcji takich jak wiązanie dwutlenku węgla będącego gazem cieplarnianym oraz retencjonowanie wody. W czasie wiosennych roztopów oraz ulewnych deszczy torfowce zatrzymują duże ilości wody zmniejszając tym samym ryzyko powodzi. Następnie woda ta stopniowo parując ma wpływ na kształtowanie lokalnego mikroklimatu oraz łagodzenie skutków ewentualnej suszy. Mchy pełnią również rolę naturalnego filtra zatrzymującego różnego rodzaju zanieczyszczenia. Są pożywieniem i schronieniem dla wielu gatunków zwierząt. Na torfowiskach z obumierających szczątków torfowców powstają pokłady torfu, które dla człowieka stanowią ważny zapis historii danego terenu.