Obserwując dany teren można wyodrębnić wielogatunkowe płaty roślinności, tworzące pewną przestrzenną całość, które określamy jako zbiorowiska np. mogą to być zbiorowiska łąkowe czy leśne. Poszczególne zbiorowiska różnią się między sobą składem gatunkowym. Zbiorowisko charakteryzujące się takim swoistym zestawem gatunków, powtarzającym się w przyrodzie w podobnych warunkach siedliskowych, nazywamy zespołem roślinnym (Mirek, 1996, s. 237). Niektóre zespoły wyróżniają się szeroką tolerancją na zmieniające się warunki siedliskowe inne bardzo wąską. W górach rozmieszczenie poszczególnych zespołów roślinnych jest w dużej mierze uzależnione od wysokości nad poziomem morza.
Roślinność – ogół zbiorowisk roślinnych występujących na pewnym obszarze, np. roślinność Pogórza Przemyskiego, roślinność Pienińskiego Parku Narodowego itp.
Flora – ogół gatunków roślin występujących na jakimś obszarze, np. flora Karpat, flora Beskidu Śląskiego, flora Popradzkiego Parku Krajobrazowego itp.
Wędrując po wysokich górach np. po Tatrach, z łatwością zauważymy, że wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza maleje wysokość roślinności – od lasów, przez zarośla kosodrzewiny po niskie murawy wysokogórskie. Zauważalne jest też, że zmiany te nie zachodzą stopniowo lecz skokowo, a roślinność tworzy wyraźne strefy ułożone piętrowo jedne nad drugimi. Ten charakterystyczny dla gór piętrowy układ roślinności wynika ze zmian klimatycznych zachodzących wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza (spada temperatura, wrasta suma opadów, skraca się okres wegetacyjny, wydłuża okres zalegania pokrywy śnieżnej). W Karpatach możemy wyróżnić sześć pięter roślinności: piętro pogórza, piętro regla dolnego, piętro regla górnego, piętro subalpejskie (kosodrzewiny), piętro alpejskie (halne) i piętro subniwalne (turniowe).
Na pogórzach regiel dolny występuje jedynie na wyższych wzniesieniach. W Beskidach najwyższym piętrem bywa piętro regla górnego, ale nawet ono nie wykształca się w wielu niższych pasmach (np. w Beskidzie Niskim). W Beskidzie Żywieckim na Pilsku najwyższym piętrem jest piętro kosodrzewiny, natomiast na Babiej Górze powyżej piętra kosodrzewiny obecne jest jeszcze piętro alpejskie ale rozwinięte słabiej niż w Tatrach, w których występuje pięć pięter roślinności: piętro regla dolnego, piętro regla górnego, piętro kosodrzewiny, piętro alpejskie oraz piętro subniwalne. Granice poszczególnych pięter przebiegają w Tatrach średnio o 100 m wyżej niż w Beskidach. Wyjątkowy jest układ pięter roślinności w Bieszczadach, gdzie brak regla górnego, a nad buczynami regla dolnego odnajdziemy zarośla olszy zielonej (Alnus viridis), a ponad nimi otwarte zbiorowiska połonin.
Piętro pogórza sięgające zwykle do około 600 m n.p.m., jest piętrem najsilniej przekształconym przez człowieka. Pierwotnie dominowały tutaj grądy, czyli wielogatunkowe lasy liściaste, a w dolinach rzecznych łęgi. Obecnie zbiorowiska te zachowały się w bardzo niewielu miejscach gdyż zostały wycięte, a grunty przekształcone w łąki i pola uprawne. Grądy są typem ekosystemu leśnego, który w wyniku historycznej działalności człowieka utracił na ziemiach polskich chyba największą część swojego pierwotnego areału. Przyczyniła się do tego wyjątkowa przydatność siedlisk grądowych do rolnictwa i osadnictwa, co doprowadziło do ich znacznego odlesienia – czytamy w Poradniku ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 (Herbich, 2004, s. 119). Drzewostan grądu subkontynentalnego (obejmującego swym zasięgiem wschodnią Polskę, w Karpatach po regiel dolny) składa się zwykle z trzech lub czterech warstw i zbudowany jest z dębu szypułkowego (Quercus robur), graba pospolitego (Carpinus betulus), lipy drobnolistnej (Tilia cordata) i klonu pospolitego (Acer platanoides). Na południu Polski znaczną domieszkę stanowi buk zwyczajny (Fagus sylvatica) oraz jodła pospolita (Abies alba).
Piętro regla dolnego rozciąga się średnio od 550 do 1150 m n.p.m., w Tatrach od podnóży do około 1200–1250 m n.p.m. Naturalnie występują tutaj głównie lasy mieszane z dominacją buka zwyczajnego i jodły pospolitej. Na siedliskach żyznych, jak również nieco uboższych, występują żyzne buczyny ze słabo rozwiniętą warstwą krzewów, natomiast w runie z licznymi geofitami wczesnowiosennymi m.in. zawilcem gajowym (Anemone nemorosa), żywcem gruczołowatym (Cardamine glanduligera), a na zachodzie żywcem dziewięciolistnym (C. enneaphyllos). Na siedliskach ubogich, w miejscach narażonych na działanie niekorzystnych czynników abiotycznych (strome stoki, wierzchołki wzniesień) rosną z kolei kwaśne buczyny o ubogim runie zdominowanym przez trawy, krzewinki oraz mchy. Niewielkie płaty zajmują jaworzyny, prawdziwymi rarytasami są rosnące na podłożu węglanowym w Pieninach ciepłolubne buczyny, z występującymi w runie licznymi gatunkami storczyków, oraz murawy naskalne. Dużo drzewostanów bukowych zostało wyciętych i zastąpionych sztucznymi nasadzeniami świerka. Przy dolnej granicy piętra częste są łąki i pola uprawne.
Piętro regla górnego rozciąga się w Tatrach średnio od 1250 do 1550 m n.p.m., natomiast w Beskidach średnio od 1150 m n.p.m. do 1390 m n.p.m. (na Babiej Górze). Brak tego piętra w Bieszczadach. Dominującym zbiorowiskiem jest bór świerkowy zróżnicowany w zależności od podłoża na dwa zespoły. Na zasobnym w węglan wapnia podłożu występuje bogatsza florystycznie nawapienna świerczyna górnoreglowa (Tatry, rez. Wysokie Skałki w Małych Pieninach) natomiast na podłożu krystalicznym rozwija się acidofilna świerczyna górnoreglowa. W wąskim pasie tuż przy górnej granicy lasu, na stromych zboczach w Tatrach Wysokich, można spotkać las limbowo-świerkowy z domieszką modrzewia europejskiego (Larix decidua). Luźny drzewostan budują sosna limba (Pinus cembra) oraz świerk pospolity (Picea abies).
Górna granica lasu czyli granica występowania drzew w górach, zależy głównie od czynników klimatycznych ale na jej przebieg ma również wpływ rzeźba terenu, podłoże, a także działalność człowieka. Wskutek długotrwałego gospodarowania (wycinanie drzew i zarośli, wypas) górna granica lasu może zostać znacznie obniżona. Jej przebieg w polskich Karpatach waha się od 1100 do 1650 m n.p.m. W miarę zbliżania do górnej granicy lasu, świerkowe drzewostany górnoreglowe rozrzedzają się, drzewa zmniejszają swoje rozmiary, tworzą charakterystyczne biogrupy, a także przybierają formę sztandarową o jednostronnie wyprofilowanej koronie wskazującej dominujący kierunek wiatru (Mirek, 1996, s. 268–269). W Bieszczadach górną granicę lasu tworzą skarlałe drzewostany buczyny karpackiej. Drzewa są tu mocno pokrzywione, stąd tę postać lasu bukowego nazywamy buczyną krzywulcową.
Piętro subalpejskie (kosodrzewiny) rozciąga się powyżej górnej granicy lasu, w Tatrach średnio od 1550 do 1700–1800 m n.p.m., na Babiej Górze średnio od 1390 do 1650 m n.p.m. oraz na kopule szczytowej Pilska (1557 m n.p.m.). Rosną tutaj stosunkowo zwarte zarośla kosodrzewiny (Pinus mugo), której może towarzyszyć jarząb pospolity czyli jarzębina (Sorbus aucuparia), brzoza karpacka (Betula carpatica), porzeczka alpejska (Ribes alpinum), różne gatunki wierzby (Salix spp.). Wśród zarośli kosodrzewiny w miejscach wilgotnych rozwijają się bujnie ziołorośla wysokogórskie.
Piętro alpejskie (halne) w polskich Karpatach jest obecne jedynie w Tatrach od około 1800 do 2300 m n.p.m. oraz na Babiej Górze od około 1650 m n.p.m. Dominują tutaj murawy wysokogórskie, na podłożu kwaśnym reprezentowane przez zespół situ skuciny (Juncus trifidus) i niewysokiej trawy boimki dwurzędowej (Oreochloa disticha), a na podłożu wapiennym przez wyjątkowo bogaty zespół kostrzewy pstrej (Festuca varia) czyli podobnie jak boimka trawy z rodziny wiechlinowatych (Poaceae).
Piętro subniwalne (turniowe) występuje w Tatrach powyżej 2300 m n.p.m. i charakteryzuje się dominacją nagich skał oraz niemal zupełnym brakiem gleby. Mimo pozornej nieobecności żywych organizmów, występuje tu około 120 gatunków roślin naczyniowych, a także liczne gatunki porostów, które jako organizmy pionierskie są wyjątkowo odporne na panujące na dużych wysokościach trudne warunki siedliskowe. Dominuje zespół boimki dwurzędowej tworzący niskie, rozmieszczone kępkowo murawy.
