Świat Karpat - podręcznik do edukacji ekologicznej

Porosty

Autor: Anna Guttová
Recenzent: Zdeněk Palice

W Karpatach porosty występują w wysokogórskich strumieniach, na skałach, w zbiorowiskach wyleżyskowych, ale także na najwyższych szczytach w piętrze subniwalnym. Nie ma ich natomiast w jaskiniach. Powód jest prosty. Brak światła nie pozwala glonom/sinicom na przeprowadzenie fotosyntezy.

Dermatocarpon arnoldianum.pngNiektóre gatunki porostów są przystosowane do życia w górskich potokach i jeziorach karowych na skałach lub głazach, które są stale pokryte lub opłukiwane przez wodę (unikają jednak życia w wodach eutroficznych). Przykładem jest porost listkowaty skórnica Arnolda (Dermatocarpon arnoldianum) z plechą wielkości 4–6 cm. Rośnie nawet na wysokości 1700 m n.p.m. Na głazach w strumieniach na mniejszych wysokościach można znaleźć gatunki wodne z rodzaju brodawnica np. Verrucaria hydrella. Ich plechy są skorupiaste, a owocniki można zobaczyć jedynie przez szkło powiększające.

Solorina crocea.pngW zbiorowiskach wyleżyskowych żyją różne gatunki porostów z rodzaju chrobotek (Cladonia). Niektóre inne przykłady to płucniczka Cetrariella delisei z krzaczkowatą plechą lub dołczanka szafranowa (Solorina crocea) z szarozieloną listkowatą plechą, której dolna strona jest jasnopomarańczowa. Pawężniczka arktyczna (Nephroma arcticum) to duży porost listkowaty – gatunek bardzo rzadko występujący w Karpatach. Oprócz zbiorowisk wyleżyskowych, chętnie rośnie na bardziej suchych obszarach cyrków lodowcowych.

Oprócz dość pospolitych porostów, na skałach najwyższych szczytów karpackich (np. na Łomnicy, 2694 m n.p.m., trzeci pod względem wysokości szczyt w Karpatach) spotkamy gatunki występujące w regionach arktycznych i antarktycznych oraz wysokogórskich. Można tam znaleźć na przykład kruszownicę matową (Umbilicaria aprina) lub kruszownicę żeberkowaną (Umbilicaria decussata). Niektóre porosty rosną w szczelinach i pęknięciach skał, a także w zagłębieniach i na półkach skalnych mogąc wytrzymać surowe warunki klimatyczne panujące na znacznych wysokościach.

Pobierz pełną wersję w PDF

Świat Karpat

Podręcznik do edukacji ekologicznej

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie