Zbiorniki i cieki wodne są rezerwuarem wody pitnej, miejscem połowu i hodowli ryb, terenami rekreacyjno-sportowymi. Obszary wodne i mokradłowe spełniają jednak w przyrodzie jeszcze kilka innych, mniej oczywistych ale bardzo ważnych funkcji. Jedną z nich jest retencja wód gruntowych i powierzchniowych, która m.in. zmniejsza znacznie zagrożenie katastrofalnymi suszami i powodziami. Innymi słowy mokradła (zwłaszcza torfowiska) zatrzymują wodę w środowisku, ograniczają jej odpływ i parowanie, a w razie suszy powoli i bezpiecznie ją oddają. Tereny wodno-błotne pochłaniają również różnego rodzaju zanieczyszczenia podnosząc jakość wody. Na obszarach rolniczych, niektóre typy mokradeł stanowią źródło paszy dla zwierząt hodowlanych.
Mokradła mają też bardzo duży wpływ na klimat i to nie tylko w skali lokalnej (obniżając temperaturę otoczenia) ale również w skali globalnej. Asymilowany przez rośliny rosnące na torfowiskach dwutlenek węgla jest na długie lata akumulowany w złożach torfu. W przeciwnym razie dostałby się do atmosfery i odegrał swoją rolę w procesie intensyfikacji efektu cieplarnianego i zmian klimatycznych. Węgiel jest obecny zarówno w torfie, jak i w innych osadach, będących w rzeczywistości szczątkami roślin i zwierząt, które nie uległy rozkładowi ze względu na wysoki poziom wód gruntowych i niską aktywność mikroorganizmów. Gdyby osuszono wszystkie istniejące na Ziemi słodkowodne mokradła, ilość dwutlenku węgla w atmosferze zwiększyłaby się co najmniej dwukrotnie. (Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na przywoływanej już stronie https://bagna.pl/, dostęp 06.06.2022 r., w artykule dotyczącym zmian klimatu czytamy: torfowiska zajmują ok. 3% powierzchni kontynentów, a zmagazynowane jest w nich dwa razy więcej węgla niż sumarycznie we wszystkich lasach na Ziemi, lasy pokrywają ok. 30% powierzchni kontynentów [przyp. red.]).
Z siedliskami wodnymi i mokradłowymi jest związany szereg rzadkich i ginących gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Tereny te stanowią też często fragment korytarzy ekologicznych i/lub istotne miejsce odpoczynku dla gatunków migrujących. Niestety obszary podmokłe należą jednocześnie do najbardziej zagrożonych siedlisk na świecie. W krajach rozwiniętych większość z nich została osuszona, a następnie zaorana, zalesiona lub zabudowana. Wiele mokradeł zaniknęło po uregulowaniu rzek i wybudowaniu ogromnych zapór. Intensywnie eksploatowane są też pokłady torfu wykorzystywanego następnie np. w ogrodnictwie. Tereny podmokłe na ogół uważane są za mało wartościowe dlatego ich utrata wciąż postępuje na rzecz stref przemysłowych, terenów rekreacyjnych i autostrad. Spotykane dzisiaj mokradła stanowią jedynie niewielką część pierwotnej różnorodności siedlisk podmokłych w Europie.
Warto zwrócić uwagę na niebagatelne znaczenie torfowisk dla nauki. W specyficznych warunkach panujących w pokładach torfu (m.in. niedobór tlenu, duże zakwaszenie) materiał organiczny rozkłada się bardzo wolno, w związku z tym zachowało się tam w dobrym stanie wiele szczątków roślin i zwierząt (również ludzi), które pozwalają wnioskować np. na temat zmian klimatu czy historii szaty roślinnej na danym terenie. Bardzo przydatne okazują się też badania palinologiczne (palinologia – nauka o pyłku roślin i zarodnikach grzybów). Analiza tzw. diagramów pyłkowych umożliwia śledzenie zmian zasięgu poszczególnych gatunków roślin, a także odtworzenie procesu formowania się zbiorowisk roślinnych oraz poszczególnych pięter roślinności w górach. Ukazuje też, po pojawieniu się człowieka na danym terenie, wpływ osadnictwa na lokalne siedliska np. zmniejszenie udziału gatunków drzewiastych, na korzyść roślin zielnych, czy pojawienie się gatunków uprawnych.
(Znaczenie mokradeł dostrzeżono już w ubiegłym wieku czego przejawem jest, wspomniana wcześniej, Konwencja Ramsarska, czyli Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, sporządzona w Ramsarze dnia 2 lutego 1971 r., Dz.U. 1978 nr 7 poz. 24, ang. Ramsar Convention, https://www.ramsar.org/, dostęp 06.06.2022 r. Sekretariat Konwencji prowadzi Światowa Unia Ochrony Przyrody, IUCN/The World Conservation Union, ta sama, która odpowiada również za światową listę gatunków zagrożonych wyginięciem, ang. IUCN Red List of Threatened Species, https://www.iucnredlist.org/, dostęp 06.06.2022 r. Do chwili obecnej (2021 r.) Konwencja Ramsarska została ratyfikowana przez 172 państwa. Polska przyjęła ją w 1978 r. Obszary wodno-błotne o znaczeniu międzynarodowym z punktu widzenia ekologicznego, botanicznego, zoologicznego, limnologicznego i hydrologicznego, a w pierwszym rzędzie stanowiące środowisko życia ptaków wodno-błotnych, są wprowadzane do Spisu obszarów wodno-błotnych o znaczeniu międzynarodowym i obejmowane ochroną. Obecnie (2022 r.) spis zawiera 2439 obszarów wodno-błotnych, w tym 19 znajdujących się w Polsce, a wśród nich 3 karpackie. Są to: Rezerwat przyrody Bór na Czerwonem, Polodowcowe Stawy Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz Torfowiska Tatrzańskiego Parku Narodowego. Warto też wiedzieć, że 2 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł [przyp. red.]).
