Świat Karpat - podręcznik do edukacji ekologicznej

Wodne i mokradłowe siedliska w Karpatach

Żyjące w siedliskach wodno-błotnych rośliny i zwierzęta, w toku ewolucji, wytworzyły szereg przystosowań umożliwiających im przetrwanie w warunkach nadmiernej ilości wody. W siedliskach mokradłowych spotkamy zatem zupełnie inne organizmy niż w suchych siedliskach lądowych. Są to z reguły gatunki o dużym zasięgu geograficznym, występujące na całym kontynencie lub na całym świecie, stosunkowo mało jest natomiast gatunków endemicznych. Ponieważ jednak niektóre siedliska podmokłe stały się w Europie niezwykle rzadkie, liczne gatunki mokradłowe znajdują się obecnie na skraju wyginięcia.

(W języku polskim istnieje pewne zamieszanie terminologiczne dotyczące mokradeł. Warto w związku z nim zajrzeć do artykułu Meandry terminologii mokradłowej, https://bagna.pl/zglebiaj-wiedze/meandry-terminologii, dostęp 06.06.2022 r., zamieszczonym na również godnej polecenia stronie internetowej dotyczącej mokradeł. Zgodnie z artykułem, termin mokradło jest odpowiednikiem użytego w Konwencji Ramsarskiej (ang. Convention on Wetlands) angielskiego słowa wetlands. Na język polski zostało ono wprawdzie przetłumaczone jako „obszary wodno-błotne” ale ten termin się u nas nie całkiem przyjął stąd założenie, że mokradło jest jego synonimem i ma bardzo szerokie znaczenie. Zgodnie bowiem z zamieszczoną w Konwencji Ramsarskiej definicją obszary wodno-błotne są to tereny bagien, błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie z wodami morskimi, których głębokość podczas odpływu nie przekracza sześciu metrów.

W tym podręczniku podzielono siedliska z powyższej definicji osobno na siedliska wodne oraz siedliska mokradłowe. [przyp. red.]).

Scenariusze i ćwiczenia:
Przepuszczalność podłoża
Przepuszczalność podłoża

Uczniowie badają i wykonują ćwiczenie polegające na obserwacji przenikania wody przez żwir, piasek i glinę, zgodnie z instrukcjami.

Siedliska mokradłowe

Zrozumienie, że skały macierzyste i gleba różnią się przepuszczalnością wody.

Biologia Przyroda
9 - 13
Bocian i żaby – zabawa w odgrywanie ról
Bocian i żaby – zabawa w odgrywanie ról

Uczniowie angażują się w zabawę polegającą na odgrywaniu bociana i żab.

Siedliska wodne i mokradłowe

Zabawa i relaks.

Biologia Przyroda Edukacja wczesnoszkolna
7 - 11
Pozycja polującego bociana
Pozycja polującego bociana

Uczniowie udają polującego bociana.

Ptaki siedlisk wodnych i mokradłowych

Relaks i stanie się świadomym siebie.

Biologia Przyroda Edukacja wczesnoszkolna
7 - 13
Papierowy żółw
Papierowy żółw

Dyskusja oraz wykonanie papierowych żółwi w celu zapoznania uczniów z europejskim żółwiem błotnym. Zaangażowanie w zajęcia dodatkowo przyczyni się do ukształtowania pozytywnej postawy wobec tego gatunku.

Gady Karpat – siedliska wodne i mokradłowe

Poszerzenie wiedzy o żółwiu błotnym, gatunku o znaczeniu europejskim.

Biologia Przyroda Edukacja wczesnoszkolna Plastyka
7 - 12
Pobierz pełną wersję w PDF

Świat Karpat

Podręcznik do edukacji ekologicznej

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie