Świat Karpat - podręcznik do edukacji ekologicznej

Gady

Autor: Tibor Sos, Biljana Macura
Recenzent: Jelka Crnobrnja Isailovic

Vipera ursini.pngGłównym czynnikiem ograniczającym rozmieszczenie gadów na Ziemi jest ich zależność od temperatury otoczenia, gady są bowiem kręgowcami zmiennocieplnymi (ektotermicznymi). Każdy gatunek ma swój optymalny zakres temperatury, w którym jest aktywny. Poszczególne gatunki różnią się pod względem preferencji termicznych co wpływa na różnice w ich rozmieszczeniu. W Karpatach różnorodność gatunkowa i liczebność gadów maleje wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza.

 

W regionie karpackim odnotowano 2 gatunki żółwi, 8 gatunków jaszczurek i 8 gatunków węży. Większość z nich jest wymieniona w dyrektywie siedliskowej (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 

IUCN.png

r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) jako gatunki, których zachowanie wymaga wyznaczenia specjalnego obszaru ochrony (załącznik II), lub które wymagają ścisłej ochrony (załącznik IV). W Konwencji Berneńskiej (Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r.), gady te są zaliczane do kategorii ściśle chronionych (załącznik II) lub chronionych (załącznik III). Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, IUCN), niektóre gatunki są bliskie zagrożenia (near threatened – NT) lub najmniejszej troski (least concern – LC). Jedynym gatunkiem uznanym za zagrożony (vulnerable – VU) według IUCN jest żmija łąkowa (Vipera ursinii), która została niedawno ponownie odkryta na tym obszarze. Wraz z żółwiem greckim (Testudo hermanni) jest objęta Konwencją o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzoną w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. zwaną Konwencją Waszyngtońską (ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, CITES).

 

Głównym zagrożeniem antropogenicznym dla gadów jest niszczenie siedlisk. Inne zagrożenia to ruch drogowy, kłusownictwo, działalność górnicza i, co chyba najważniejsze, bezpośrednie zwalczanie.

Testudo hermanni4.png

Status_ochrony_gatunkow_gadow.png

 

Scenariusze i ćwiczenia:
Uprzedzenia, przesądy i węże
Uprzedzenia, przesądy i węże

Dzieci wypełniają i oceniają kwestionariusz, starają się uzasadnić, dlaczego nie zgadzają się z uprzedzeniami i przesądami.

Gady Karpat

Uświadomienie absurdalności uprzedzeń wobec węży.

Biologia Matematyka
11 - 15
Pobierz pełną wersję w PDF

Świat Karpat

Podręcznik do edukacji ekologicznej

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie