Świat Karpat - podręcznik do edukacji ekologicznej

Rośliny naczyniowe

Autor: Lydia Tasenkevich, Dan Turtureanu
Recenzent: Andrea Královičová

Brzegi potoków i rzek są zwykle porośnięte roślinnością złożoną z dobrze przystosowanych do panujących tam warunków (np. stale wilgotna gleba, okresowe zalewanie) gatunków roślin. Przykładami gatunków drzew i krzewów występujących w takich siedliskach są: wspomniana już olsza szara (Alnus incana) i spokrewniona z nią, rosnąca głównie na niżu i w niższych położeniach górskich, olsza czarna (Alnus glutinosa), a także różne gatunki wierzb (Salix spp.) dereń świdwa (Cornus sanguinea syn. Swida sanguinea) oraz kruszyna pospolita (Frangula alnus). Ich korzenie odznaczają się niezwykłą twardością i odpornością.

Jednymi z najpospolitszych roślin zielnych występujących na brzegach rzek i potoków w Karpatach są lepiężniki: lepiężnik biały (Petasites albus), lepiężnik różowy (P. hybridus) i lepiężnik wyłysiały (P. kablikianus). Są to rośliny stosunkowo wytrzymałe, o grubych, pełzających podziemnych kłączach. (Kwitną masowo wczesną wiosną. Następnie rozwijają się ich wielkie, parasolowate liście, czasami błędnie nazywane liśćmi łopianu . Na lepiężnikach spotkamy żerującego, dużego, osiągającego ok. 2 cm dł., czarnego chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych – rozpucza lepiężnikowca Liparus glabrirostris [przyp. red.]). Innym gatunkiem rosnącym na brzegach rzek, jest piękna roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae), kwitnąca na żółto, smotrawa okazała (Telekia speciosa), uprawiana też jako roślina ozdobna.

Drosera rotundifolia - Rosička lov.pngTereny podmokłe występują również na większych wysokościach np. w miejscach wycieku wód podziemnych lub w zagłębieniach na nieprzepuszczalnym podłożu, w których zbiera się woda deszczowa. W górach, na wilgotnych łąkach, szerzej rozpowszechniona mietlica pospolita (Agrostis capillaris) jest zastępowana przez gatunek pokrewny – mietlicę psią (A. canina), bardziej odporną na większą ilość wody w środowisku. Gatunek ten nie jest jednak pospolity. Znacznie większą rolę w takich zbiorowiskach odgrywa śmiałek darniowy (Deschampsia cespitosa). Podmokłe łąki są siedliskiem wielu interesujących gatunków np. języczki Ligularia glauca i kosaćca syberyjskiego (Iris sibirica).

Nieprzepuszczalne podłoże, obfite opady i niższe temperatury na dużych wysokościach przyczyniają się do powstawania torfowisk wysokich. Gatunki tworzące te zbiorowiska posiadają niewielkie wymagania troficzne. Masowo rozwijają się tutaj mchy torfowce (Sphagnum spp.) tworząc mszar. Jest on lekko wypukły i stanowi mozaikę kęp i dolinek. Wśród torfowców rosną krzewinki z rodziny wrzosowatych – żurawina błotna (Vaccinium oxycoccos syn. Oxycoccus palustris), czasami także znacznie rzadsza żurawina drobnoowocowa (Vaccinium microcarpum syn. Oxycoccus microcarpus) Nieprzepuszczalne podłoże, obfite opady i niższe temperatury na dużych wysokościach przyczyniają się do powstawania torfowisk wysokich. Gatunki tworzące te zbiorowiska posiadają niewielkie wymagania troficzne. Masowo rozwijają się tutaj mchy torfowce (Sphagnum spp.) tworząc mszar. Jest on lekko wypukły i stanowi mozaikę kęp i dolinek. Wśród torfowców rosną krzewinki z rodziny wrzosowatych – żurawina błotna (Vaccinium oxycoccos syn. Oxycoccus palustris), czasami także znacznie rzadsza żurawina drobnoowocowa (Vaccinium microcarpum syn. Oxycoccus microcarpus) oraz modrzewnica pospolita (Andromeda polifolia). Ponadto, charakterystyczne dla torfowisk karpackich jest występowanie wełnianki pochwowatej (Eriophorum vaginatum) oraz mięsożernej rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia).

Pobierz pełną wersję w PDF

Świat Karpat

Podręcznik do edukacji ekologicznej

Projekt współfinansowany

Projekt "Świat Karpat" jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu: „Środowisko, Energia i Zmiany klimatu”
Fundusze Europejskie